Τρίτη 9 Φεβρουαρίου 2010

Η γήρανση του πληθυσμού

Στον ανεπτυγμένο κόσμο γεννάμε λιγότερο, ζούμε περισσότερο και τα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας που σχεδιάστηκαν με άλλα δεδομένα πριν από 40 και 30 χρόνια, με άλλη πληθυσμιακή και οικονομική κατανομή, αδυνατούν πλέον να στηρίξουν τις κοινωνίες. Βελτιώθηκε θεαματικά η ποιότητα ζωής, θεσπίστηκε το κράτος πρόνοιας, άνθησαν οι επιστήμες και το εμπόριο, και γενικότερα οι άνθρωποι άρχισαν να απολαμβάνουν μία καλύτερη ζωή, γι αυτό κατέληξαν σταδιακά να επιβιώνουν και περισσότερα χρόνια.
Παράλληλα όμως σταμάτησαν να γεννούν παιδιά με την ίδια συχνότητα. Κάποτε τα παιδιά θεωρούνταν και ως αναγκαία εργατικά χέρια προκειμένου να επιβιώσει η οικογένεια. Στο μέλλον αυτό το φαινόμενο προβλέπεται ότι θα ενταθεί.
Σήμερα ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται κατά 78 εκατομμύρια κάθε χρόνο. Μετά το 2045, θα αυξάνεται κατά 30 εκατομμύρια κάθε χρόνο. Πρόκειται για σημαντική πτώση της ανθρώπινης αναπαραγωγής μέσα σε 4 δεκαετίες. Κάθε δεκαετία προβλέπεται να γεννιούνται 10 εκατομμύρια λιγότεροι! Το υψηλότερο ποσοστό του μεγαλύτερου σε ηλικία πληθυσμού αναμένεται να είναι θηλυκού γένους, Υπολογίζεται ότι στις ΗΠΑ εισρέουν γύρω στους 900.000 νόμιμους και παράνομους μετανάστες ετησίως. Ο αμερικανικός πληθυσμός υπολογίζεται ότι θα αυξηθεί κατά 49% μεταξύ 2000 και 2050 σε αντίθεση με την Ευρώπη, όπου θα μειωθεί κατά 17%, και την Ιαπωνία όπου θα μειωθεί κατά 14%.
Ήδη στις Ηνωμένες Πολιτείες, προκειμένου να επιβιώσει το υπάρχον σύστημα, θα πρέπει έως το 2030, το ποσοστό του ΑΕΠ που καλύπτει τις κοινωνικές δαπάνες για σύνταξη και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη να έχει διπλασιαστεί, εις βάρος όλων των υπόλοιπων δαπανών της αμερικανικής κυβέρνησης που αφορούν την άμυνα, την παιδεία, τη γεωργία, τις άπορες οικογένειες κ.λπ. Εναλλακτικά θα πρέπει η φορολογία να αυξηθεί κατά 50%. Αυτή η λύση είναι εξαιρετικά ανεπιθύμητη, όπως όμως είναι και η μείωση των κοινωνικών παροχών προς την τρίτη ηλικία. Σήμερα στις ΗΠΑ αντιστοιχούν περίπου 3 εργάτες ανά συνταξιούχο. Μέχρι το 2030 η αναλογία θα έχει πέσει στους 2 προς 1. Όταν ξεκίνησε η εφαρμογή του κοινωνικού προγράμματος, το 1940, η αναλογία ήταν 16 εργαζόμενοι ανά συνταξιούχο.

Προβλέψεις του ΟΗΕ για την Ελλάδα

Για να έρθουμε όμως και στη χώρα μας, όπου οι εξελίξεις δεν ξεφεύγουν από το γενικότερο κανόνα: κάθε χρόνο και λιγότεροι, και μεγαλύτεροι θα γίνονται οι Έλληνες έως το 2050 σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΟΗΕ. O ελληνικός πληθυσμός θα μειώνεται μέσα στα επόμενα χρόνια και αναμένεται να αντιστοιχεί σε λιγότερα από 9 εκατομμύρια το 2050 Από το 1980 και μετά αντιστοιχούν 1,3 παιδιά σε κάθε Ελληνίδα. Μόνο η Ιταλία έχει χαμηλότερη αναλογία από την Ελλάδα. Για να μη μειωθεί ο πληθυσμός χρειαζόμαστε 2,1 παιδιά ανά γυναίκα. Αναλογικά θα μειωθεί και ο παραγωγικός πληθυσμός, ενώ ταυτόχρονα θα αυξάνεται σταθερά ο αριθμός των συνταξιούχων. Στην Ελλάδα ο δείκτης δημογραφικής εξάρτησης του πληθυσμού, δηλαδή το ποσοστό των ατόμων 65+ σε σχέση με όλους τους υπόλοιπους έφτανε το 2000 το 29%. Μέσα σε δύο χρόνια, δηλαδή μέχρι το 2002, έφτασε το 33%. Ο αριθμός των ατόμων στις ηλικίες συνταξιοδότησης προβλέπεται μέχρι το 2040 να αυξηθεί κατά 50% σε σχέση με το 2000. Την ίδια περίοδο ο αριθμός των ατόμων που θα είναι στις ηλικίες εργασίας προβλέπεται να μειωθεί περίπου κατά 13%. Οι Έλληνες 60 και άνω το 2050 θα αποτελούν το 41% του πληθυσμού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δραματική μείωση της αναλογίας εργαζομένων προς συνταξιούχους από 2,4 που είναι σήμερα κάτω από 1,2 μετά το 2040. Είναι ευτυχές το γεγονός ότι οι μετανάστες αύξησαν τον πληθυσμό κατά 800.000 έως 1 εκατομμύριο, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή.
Είναι θετικό το γεγονός ότι ενώ γερνάει ο πληθυσμός της Ελλάδας αυξάνεται ο αριθμός των μεταναστών που εγκαθίστανται στη χώρα μας. Οι μετανάστες αντιπροσωπεύουν το 7,2% του πληθυσμού της Ελλάδας. Και σε ποσοστό 80% βρίσκονται σε εργάσιμες ηλικίες. Σύμφωνα με ανακοίνωση του 8ου πανελλήνιου συνεδρίου γεροντολογίας γηριατρικής που έγινε τον περασμένο Ιανουάριο στη χώρα μας, η Ελλάδα είναι από τις πιο «ώριμες» χώρες στον κόσμο μαζί με την Ιταλία, τη Γερμανία και την Ιαπωνία. Στη γειτονική Τουρκία οι εξηντάρηδες δεν ξεπερνούν το 6% του πληθυσμού.
Επίσης, τα νοικοκυριά, όχι μόνο στην Ελλάδα, είναι μικρότερα σε μέγεθος αλλά και λιγότερο σταθερά. Πλέον γίνονται λιγότεροι γάμοι, σε μεγαλύτερη ηλικία, ενώ υπάρχουν και περισσότερα διαζύγια. Η δυνατότητα των οικογενειών στο μέλλον να προσφέρουν στήριξη στα υπερήλικα μέλη τους αναμένεται να μειωθεί. Και αυτό το λέμε σε σύγκριση με αυτό που διατυπώθηκε προηγουμένως σχετικά με το ποσοστό των ηλικιωμένων που αναμένεται να ζουν μόνοι τους στις ΗΠΑ τις επόμενες δεκαετίες.
Οι συνταξιούχοι που εξακολουθούν να εργάζονται υφίστανται μείωση της σύνταξής τους έως και 70%. Στον αποκλεισμό αυτών των ηλικιών, εκτός από τη νομοθεσία, παίζει ρόλο και η νοοτροπία των εργοδοτών, ο ρατσισμός έναντι των ηλικιωμένων. Θεωρούν ως δεδομένη τη χαμηλή παραγωγικότητα, την αδεξιότητα απέναντι στη χρήση υψηλής τεχνολογίας. Πλαφόν στις προσλήψεις στελεχών σε ιδιωτικές εταιρείες είναι το όριο των 45 χρόνων. Μόλις 3 στους 10 εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα είναι ηλικίας άνω των 40, ενώ στο Δημόσιο στους διαγωνισμούς για τις προσλήψεις τα όρια ηλικίας κυμαίνονται από 35 έως 45 ετών το πολύ.

Πηγή: Επιστημονική Μάρκετινγκ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου