Ο Έλληνας επαναστάτης

Γειά και χαρά. Σαν σήμερα, το 1870, γεννήθηκε ο Παύλος Μελάς,πρωτομάρτυρας και πρωταγωνιστής του Μακεδονικού αγώνα (1870-1904). Για όσους δε γνωρίζουν λοιπόν, ένα σύντομο μάθημα ιστορίας..

Ο Παύλος Μελάς ήταν απόφοιτος της Στρατιωτικής Σχολής των Ευελπίδων στην οποία εισήλθε το 1886. Ανθυπολοχαγός του πυροβολικού, υπήρξε ένα από τα πιο δραστήρια μέλη της «Εθνικής Εταιρείας», ενώ το 1892 παντρεύτηκε τη Ναταλία Δραγούμη, αδερφή του Ι. Δραγούμη. Συμμετείχε στον ατυχή πόλεμο του 1897 ως διοικητής της 2ης πεδινής Πυροβολαρχίας. Στις αρχές του 1904 συγκροτήθηκε με διαταγή της κυβέρνησης ομάδα τεσσάρων αξιωματικών, ανάμεσα τους και ο Μελάς, για να λάβουν δράση έναντια στους κοτζαμπάσηδες της Βουλγαρίας που έσπερναν τον τρόμο στη Μακεδονία. Η ομάδα των Ελλήνων αξιωματικών πέρασε τα σύνορα με ψεύτικα διαβατήρια (το ψευδώνυμο του Μελά ήταν Μίκης Ζέζας) και κατευθύνθηκε προς τη Δυτική Μακεδονία για να καταλήξει στην περιοχή Κορεστίων Καστοριάς, στο όρος Βίτσι και στη συνέχεια στην περιοχή των Πρεσπών.

Στα τέλη του Μάρτη όμως αναγκάστηκε να επιστρέψει πίσω στην Αθήνα αφού η Τουρκία πληροφορήθηκε την άφιξη του στην περιοχή. Τον Ιούλιο του ίδιου έτους όμως ζήτησε εικοσαήμερη άδεια από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και μαζί με τον Πύριζα πέρασε ξανά τα σύνορα, πάλι με ψεύτικο διαβατήριο που τον εμφάνιζε ως ζωέμπορας και κατευθύνθηκα ξανά στην Κοζάνη. Εκεί μετά από συνάντηση με την τοπική επιτροπή άμυνας αποφασίστηκε η συγκρότηση ομάδας από άνδρες της περιοχής της Κοζάνης και της Καστοριάς με στόχο την έναρξη του Μακεδονικού Αγώνα. Επέστρεψε στην Αθήνα για να λάβει νέα τετράμηνη άδεια, ενώ ανακοίνωσε επίσημα την έναρξη του μακεδονικού Αγώνα.

Στη συνέχεια φεύγει για Τρίτη και τελευταία φορά για την Μακεδονία Συνοδευόταν από Μακεδόνες και Κρήτες. Ήταν πλέον και επίσημα ο καπετάν Μίκης Ζέζας. Πέρασε στη Λάρισα και στις 28 Αυγούστου διάβηκε τα σύνορα και έφτασε στην περιοχή Κορεστίων. Μετά από περιπέτειες έφτασε στην Καστοριά όπυ ξεκίνησε άμεσα τη δράση του. Στις 13 Οκτωβρίου έφτασε στη Σιάτιστα όπου αποφάσισε με την ομάδα του να ξεκουραστεί. Τότε ο Βούλγαρος αρχικομιτατζής Μήτρος Βλάχος τον πρόδωσε στις Οθωμανικές αρχές με ύπουλο τρόπο. Συγκεκριμένα ανέφερε στις αρχές ότι σε αυτό το μέρος κρύβονταν ο ίδιος. Στη συμπλοκή που ακολούθησε τραυματίστηκε θανάσιμα ο Π. Μελάς. Η κεφαλή του αποκόπηκε από τους συμμαχητές του (στα πρότυπα των κλεφτών της Τουρκοκρατίας) και τάφηκε εμπρός στην ωραία πύλη του ναίσκου της Αγ. Παρασκευής στο χωριό Πανδέρι. Το σώμα του παραδόθηκε από τις οθωμανικές αρχές στον μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανό Καραβαγγέλη και τάφηκε στο Βυζαντινό ναό των Ταξιαρχών της Καστοριάς. Σήμερα αναπαύεται εκεί και η κεφαλή του που μεταφέρθηκε στον ίδιο χώρο το 1950. Στον ίδιο ναό έχει ταφεί και η γυναίκα του Ν. Δραγούμη ύστερα από επιθυμία της.

Στο παρακάτω video απο την εκπομπή "Η μηχανή του χρόνου", μπορείτε να μάθετε μερικά στοιχεία για τη δράση και τη ζωή αυτού του γενναίου και επαναστάτη Έλληνα..